‘Ik wil meer verdienen!’ Hoe leer ik mijn kind onderhandelen?

Onderhandelen is goed om jong te leren

‘Onderhandelen is niet alleen een manier om meer geld te verdienen, maar ook een handige sociale vaardigheid: hoe zorg je dat je krijgt wat je wil op een manier die voor beide partijen goed voelt? Als kinderen nu al leren onderhandelen over geld, zijn ze later beter voorbereid op salarisonderhandelingen, prijsafspraken en financiële deals. Het is een vaardigheid die je je hele leven gebruikt.’

Sluit aan bij kansen die vanzelf ontstaan

Jeroen Bleijerveld, team lead Digitaal – Betalen & Sparen, raadt aan deze vaardigheden te koppelen aan situaties in het dagelijks leven. ‘Je hoeft er geen aparte onderhandelingscursus van te maken. Laat je kind bijvoorbeeld zelf iets verkopen, meepraten over zakgeld of onderzoek doen naar wat normaal is op Marktplaats. Dat zijn allemaal momenten waarop ze spelenderwijs leren onderhandelen.’

Hoe leer je je kind onderhandelen? 8 tips:

• Stel een zakgeldcontract op

• Laat je tiener zelf spullen verkopen

Jongere kinderen kunnen met een kleedje op Koningsdag gaan staan, oudere tieners kunnen hun spullen aanbieden via platforms als Vinted of Marktplaats. Dit is een perfecte manier om te oefenen met prijzen bepalen en afdingen.

Jeroen weet nog wat hij zelf leerde van zijn ervaringen op de vrijmarkt. ‘Ik had altijd het gevoel dat iedereen mijn speelgoed voor twee kwartjes wilde hebben, en dat vond ik niet eerlijk,’ zegt hij. ‘Ik leerde dat het goed is om te bedenken: wat is een redelijke prijs? En hoe ga je om met mensen die maar de helft willen betalen?’   ‘Laat je kind ook experimenteren met aanbiedingen,’ voegt Marisja toe. ‘Drie armbandjes voor de prijs van twee, of een speciale deal voor een snelle koper. Op die manier leren ze wat wel en niet werkt.’

• Laat je kind onderzoek doen

Om onderhandelingen te kunnen voeren, moet je eerst weten wat normaal is. Online is alle informatie te vinden. Je tiener kan bijvoorbeeld de richtlijnen van het Nibud opzoeken over zakgeld, of onderzoeken hoeveel leeftijdsgenoten verdienen bij een bijbaan. ‘Dit is een goede oefening voor later, als ze hun eerste baan krijgen,’ zegt Heisterkamp. ‘Ook dan moeten ze weten wat marktconform is en hoe je daar met je werkgever over in gesprek gaat.’

• Doe ervaring op met bieden

Kopen en verkopen zijn twee kanten van dezelfde medaille. Wil je goed onderhandelen? Dan moet je beide oefenen. Op platforms als Marktplaats of Vinted kunnen kinderen ontdekken hoe je onderhandelt over de prijs, hoe je omgaat met tegenbiedingen en wanneer het slim is om te wachten of juist meteen toe te happen.

Jeroen: ‘Mijn dochter wilde een skateboard kopen. Dus ik vroeg haar: wat kost een nieuw skateboard? En wat heb jij over voor een tweedehands exemplaar? Door op Marktplaats te bieden, leerde ze dat je soms hoger moet gaan, maar dat je ook kunt afdingen. Een waardevolle les.’

• Vraag rond bij anderen

We zijn niet zo gewend om over geld te praten, maar voor jongeren kan het waardevol zijn om gewoon eens te vragen:

‘Hoeveel zakgeld krijg jij?’ ‘Wat verdien jij bij je bijbaantje?’ ‘Hoe heb je je salaris verhoogd?’   Marisja: ‘Jongeren denken vaak dat iedereen hetzelfde verdient, maar er zijn verschillen. Door erover te praten, komen ze erachter hoe anderen hun salaris of zakgeld hebben geregeld en daar leren ze weer van.’

• Vertel hoe jij het doet

Je bent zelf nog steeds het belangrijkste rolmodel. Onbewust nemen kinderen veel meer van je over dan je misschien denkt. Vertel je tiener over jouw ervaring met onderhandelen. Heb je wel eens om loonsverhoging gevraagd? Hoe pakte je dat aan? En heb je weleens onderhandeld over een prijs? Wat zou je nu anders hebben gedaan? Dit maakt onderhandelen minder spannend en laat zien dat het een normale vaardigheid is, waar je veel mee kan bereiken.

• Oefen met rollenspellen

Onderhandelen begint met zelfvertrouwen, schrijft Johanneke Mijnhardt in haar boek Ik stuur je een Tikkie. Vindt je tiener het spannend om een gesprek aan te gaan over geld? Speel dan een salarisonderhandeling na. Welke vragen zou je werkgever kunnen stellen? Welke argumenten kan hij gebruiken? En hoe kun je daarop reageren?

• Leer je kind netwerken

Geld verdienen draait niet alleen om het juiste bedrag, maar ook om de juiste mensen kennen. Moedig ze aan om actief te zijn op LinkedIn, of om een stageplek te zoeken door zelf bedrijven te benaderen.   ‘Een andere sport dan de kinderen uit de klas of een bijbaantje bij een ander bedrijf dan waar de vrienden werken, vergroot de kennissen- en vriendenkring,’ schrijft Johanneke Mijnhardt. ‘Maak kinderen ook bewust van hun netwerk en zet het in voor bijvoorbeeld een opdracht van school. Als je kind een presentatie moet geven of een werkstuk moet schrijven, vraag dan of het iemand kent die hem of haar daarmee zou kunnen helpen.’