‘Ik verdien te weinig!’ Waarom is mijn tiener niet tevreden met zijn salaris?

Als kind kreeg je de uitgaven al mee

Kun jij je nog herinneren dat je vroeger met je ouders boodschappen ging doen? En dat ze bij de kassa hun portemonnee pakten en er een briefje uit haalden? Deze simpele handeling heeft jou veel geleerd over geld. Je kreeg (al dan niet bewust) mee hoeveel je ongeveer kwijt was aan een volle boodschappenkar, een halfje bruin bij de bakker of een pond gehakt bij de slager.

Kinderen die nu opgroeien, zien alleen een telefoon of pinpas. Geld? Dat zijn cijfertjes op een scherm. Het zegt ze niets. Ze krijgen niet de waarde mee van geld en hebben ook geen besef van wat iets kost. Een volle boodschappenkar kan € 100,00 kosten, maar ook € 10,00 of € 400,00.

Luxe op social media

‘Deze generatie weet niet meer wat een bepaald bedrag waard is,’ zegt Annelou van Noort, die als partner van de Week van het Geld gastlessen geeft op scholen. ‘Als wij aan leerlingen vragen wat ze zouden doen met duizend euro, krijgen we totaal verschillende antwoorden. De een zou het uitgeven aan een nieuwe vissenkom. De ander wil er een villa met zwembad voor kopen.’

Hetzelfde gebeurt als ze de prijs van producten moeten schatten: een fles cola, een homp kaas en een zak aardappelen. ‘Altijd denken ze dat de zak aardappelen het duurst is, want die is zó groot.’

Het helpt niet mee dat tieners tegenwoordig veel op sociale media zitten. Daar krijgen ze de indruk dat een luxeleven voor iedereen binnen handbereik ligt. ‘Als ze dan horen dat ze maar vijf euro per uur kunnen verdienen, en in de winkel zien dat ze voor die vijf euro maar weinig kunnen kopen, zijn ze teleurgesteld. Helemaal als ze erachter komen dat van die vijf euro ook nog een deel naar de belasting gaat.’

Wat kun je doen?

Hoe kunnen we generatie Alpha goed voorbereiden op hun eerste salaris? Hoewel munten en biljetten steeds meer uit beeld raken, helpt het als je je kind vanaf jonge leeftijd vertrouwd maakt met contant geld. Lees ook dit artikel, waarin we vertellen waar je allemaal aan moet denken bij het eerste bijbaantje. En hou de volgende tips in je achterhoofd:

Geef niet te veel ‘salaris’

Officieel mag je kind vanaf 13 jaar werken. Maar voor die tijd zijn er in en rond huis genoeg klusjes te doen voor geld. Met een oppasbaantje maakt je kind kennis met het eerste ‘salaris’, en thuis valt geld te verdienen met de auto wassen, het vuilnis wegbrengen of koken.

Let er wel op dat je je kind niet te veel betaalt. ‘Je wilt klusjes graag belonen. Maar als je kind 10 euro krijgt voor een kwartiertje onkruid wieden, geeft dat geen realistisch beeld voor de toekomst,’ zegt Annelou van Noort.

Koppel zakgeld aan prestatie

Sommige ouders geven hun kind pas zakgeld als bepaalde taken in huis zijn gedaan. Hiermee bedoelen we normale, dagelijkse handelingen zoals jas ophangen, de tafel dekken of de vaatwasser uitruimen. Annelou van Noort raadt aan dit soort taakjes aan zakgeld te koppelen. Je kind krijgt zo al op jonge leeftijd mee dat geld niet zomaar naar je toe komt.

‘Veel ouders denken: ik geef zakgeld, dus ik doe aan financiële opvoeding. Maar zakgeld is veel meer dan die paar euro per week. Het is een van de hulpmiddelen om je kind te leren omgaan met geld. Door huishoudelijke taakjes aan zakgeld te koppelen, leert je kind dat er tegenover geld altijd een prestatie staat. Je moet er iets voor doen. Deze gedachtegang helpt kinderen als ze later gaan werken. Dan zal een baas ook willen dat ie zijn best doet.’

Wees open over wat iets kost

Wij als ouders kunnen soms een beetje ingewikkeld doen over geld. Vooral over onze uitgaven. Als we ergens een groot bedrag voor neerleggen, vertellen we dat liever niet aan onze kinderen. Maar waarom eigenlijk niet? ‘Doe het vooral wél,’ benadrukt Annelou van Noort. ‘Vertel wat een pak hagelslag kost, maar ook wat je kwijt bent aan een vakantie of een nieuwe laptop.’

Dat kan ook in kindertaal. ‘Maak het tastbaar,’ zegt Annelou van Noort. ‘Zeg bijvoorbeeld: een nieuwe laptop kost 200 uur werken. Of 130 weken zakgeld. Of 400 frikandelbroodjes. Zodat je kind snapt: dit is veel geld.’

Leg uit hoe ‘salaris’ werkt

Is je kind toe aan een bijbaantje, leg dan uit dat een uurloon niet voor altijd vaststaat. Het minimumloon verandert elk jaar op 1 januari en op 1 juli. Hoe ouder je wordt, hoe meer je verdient. En ja, je moet belasting betalen, maar het minimumloon is exclusief 8 procent vakantietoeslag, dus dat krijg je er nog bij. Je tiener bouwt dus steeds meer op.

'Hoe meer ervaring, hoe meer kans dat ze later kunnen opschuiven naar andere salarisschalen,’ zegt Annelou van Noort. Ook een goede tip: laat iemand uit een oudere generatie (opa of oma) vertellen over hun eerste baantje, het bijbehorende salaris én wat ze daarvoor konden kopen.