‘Niet blind betalen, maar eerst praten’ – Moreno Kensmil van Tikkie geeft tips

Hoe ziet financiële opvoeding er bij jullie thuis uit?

‘We hebben vanaf het begin geprobeerd het niet zozeer over geld te hebben, maar over wensen, keuzes en geduld. Wil je iets? Dan bedenk je: hoe kom ik daar? Dat plan is belangrijker dan het geld zelf.’

Komt die boodschap aan bij jouw kinderen?

‘Nou, niet altijd. Ze zijn natuurlijk jong en impulsief. Maar er zijn van die momenten waarop je ziet dat het landt. Laatst wilden ze winkeltje spelen. Ze bekeken hoeveel zakgeld ze hadden, legden hun centjes bij elkaar en kochten een kassa en nepgeld, zodat ze er samen mee konden spelen.

Geven jullie contant of digitaal zakgeld?

‘We zetten vanaf hun geboorte iedere maand geld op een spaarrekening. Zakgeld geven we bewust eerst contant. Ik vind het belangrijk dat ze geld zien en voelen, en dat ze het echt wegleggen in potjes. Als ze wat bij elkaar hebben gespaard, maken we het alsnog over naar hun rekening, zodat ze ook al iets meekrijgen van hoe digitaal geld werkt.’

Hoe ben jij zelf met geld opgevoed?

‘Ik kan me niet herinneren dat ik met mijn ouders hele diepgaande gesprekken voerde over geld. Maar ik kreeg wel mee dat als je iets wilt, je daar iets voor moet doen. Ik was ook al jong bezig met klusjes en meehelpen in de tuin. Niet per se om het geld, maar omdat ik het leuk vond. Geld was nooit het doel. Die les geef ik nu door.’

Uit een recent onderzoek blijkt dat ruim de helft van de ouders weleens extra betaalverzoeken bovenop het zakgeld betalen, en dat Tikkies het zakgeld ongemerkt kunnen verdubbelen. Herkenbaar?

‘Zeker. Maar de crux ligt niet bij het betaalverzoek; die ‘ja’ of ‘nee’ is aan de ouder. Een Tikkie kan juist het startpunt zijn voor afspraken: wat valt onder zakgeld, wanneer leg je bij, en tot welk bedrag?’

21 procent van de jongeren zegt overzicht te verliezen door betaalverzoeken. 14 procent van de ouders verliest het overzicht ook. Maken Tikkies het niet lastiger?

‘Dat ligt aan hoe je er zelf mee omgaat. Overzicht ontstaat door duidelijke afspraken en eigen verantwoordelijkheid: wanneer stuur je een Tikkie, wie vergoedt wat, en is er een maximum? Als je dat vooraf helder hebt, helpt een Tikkie juist om af te handelen wat je hebt afgesproken. Dus ja: een Tikkie is een extra betaalmogelijkheid boven op alle andere digitale middelen, maar met goede afspraken kan het juist ook helpen om het makkelijk en overzichtelijk te houden.’

Jongeren sturen soms creatieve Tikkie-omschrijvingen: ‘Stichting broodje voor zoon’, ‘Voor mijn eigen verjaardag’, ‘Skere tijden’. Hoe zou jij daarmee omgaan?

‘Ik kan me voorstellen dat het voor ouders verleidelijk wordt om dan toch zo’n Tikkie te betalen. Maar ik zou zeggen: gebruik die humor om te praten, en vraag vervolgens door: wat zit erachter? Past het bij de afspraken? Zo hou je het luchtig en leerzaam.’

Je tiener wil 3 verschillende streamingabonnementen omdat al zijn vrienden dat ook hebben en stuurt een Tikkie met ‘Anders hoor ik er niet bij’. Hoe pak je dat gesprek aan?

‘Ik check eerst de kern van die zin. Is het een grap, of voelt mijn kind echte sociale druk? Daar wil ik het over hebben. Daarna maak ik het concreet: laten we beginnen met één abonnement en over een maand kijken of er nog een tweede nodig is. Wil je die? Dan maken we een plan: wat gaat eraf óf hoe spaar je bij? Zo leert je kind dat niet alles tegelijk kan, en dat je soms moet kiezen.’

Nog eentje. Je kind stuurt een Tikkie van 120 euro voor nieuwe schoenen omdat die van hem net kapot zijn gegaan. Wat doe je?

‘Het zou vreemd zijn als dit een surprise-Tikkie is. Schoenen zijn basis: dat bespreek je. Ik zou willen weten wat er is gebeurd en hoe we het oplossen. In onze situatie betalen wij dat, want onze kinderen krijgen nog geen kleedgeld. Maar belangrijker is dat we het gesprek erover voeren. Hoe kan het volgende keer anders? Wat leren we ervan? Niet blind betalen, maar eerst praten. Dat moet denk ik telkens de les zijn.’