Bijna 18! Hoe bereid ik mijn kind voor op het volwassen leven?

Een spannende stap voor ouders en kinderen

De stap naar volwassenheid is spannend, zowel voor jongeren als voor ouders. Van zelfstandig bankieren tot de eerste zorgverzekering: het zijn allemaal dingen waar je als ouder misschien niet elke dag bij stilstaat, maar voor je kind een compleet nieuwe wereld betekenen. Met een goede voorbereiding en regelmatige gesprekken zorg je dat je kind financieel zelfstandig wordt en niet voor grote verrassingen komt te staan.

Waarom is dit belangrijk?

‘We zien dat deze generatie makkelijk geld uitgeeft,’ zegt Laura Wetser, directeur financiële gezondheid bij ABN AMRO. ‘Vergeleken met de naoorlogse generatie hebben wij en onze kinderen het altijd goed gehad. Daardoor zien we geld als iets vanzelfsprekends en zijn we minder gewend om na te denken over de lange termijn. Als je op je achttiende opeens overal zelf verantwoordelijk voor bent, kan dat best een grote stap zijn.’

5 grote veranderingen als je 18 wordt

Welke financiële uitdagingen krijgen kinderen als ze achttien worden? Dit zijn de grootste veranderingen:

• Een eigen zorgverzekering - Jongeren moeten zelf een zorgverzekering afsluiten. Gelukkig is er zorgtoeslag om de kosten te verzachten, maar die moeten ze wel zelf aanvragen.

• Zelfstandig bankieren - Ouders kunnen niet langer automatisch meekijken of geld beheren, behalve wanneer er een machtiging is.

• Vaste lasten worden serieuzer - Sommige abonnementen en lidmaatschappen worden duurder, zoals een telefoonabonnement of sportschool.

• Kopen op afbetaling - Vanaf 18 jaar mogen jongeren officieel kopen op afbetaling.

• Spaarrekening komt vrij - Als ouders vanaf de geboorte hebben gespaard, krijgt het kind nu toegang tot dat geld. Hoe ga je daarmee om?

Ook kunnen achttienjarigen een creditcard aanvragen en grotere leningen afsluiten. Daarvoor moeten ze wel een stabiel inkomen hebben.

Een grote uitdaging: achteraf betalen

Een van de makkelijkste (en verraderlijkste) manieren om geld uit te geven zonder dat je het meteen voelt, is Buy Now, Pay Later (BNPL). Diensten zoals Klarna en Riverty maken het mogelijk om eerst te kopen en later te betalen. Dit klinkt handig, maar kan ook voor verrassingen zorgen als de rekening ineens binnenkomt. Jongeren mogen dit vanaf hun achttiende gebruiken, al doen ze dit vaak al eerder. Volgens Laura Wetser is BNPL extra verleidelijk als je net op jezelf woont of studeert.

Hoe zorg je als ouder voor een soepele overgang als je kind achttien wordt? 6 tips:

Maak geldzaken bespreekbaar (en begin op tijd!)

Het is wel zo fijn als je kind niet pas op z’n achttiende hoort over zorgverzekeringen en belastingen. Bespreek al eerder wat er gaat veranderen en hoe je het slim aanpakt. Vragen die je kunt stellen:

• Welke vaste lasten denk je straks te hebben?

• Wat zou jij doen als je onverwacht een rekening krijgt van € 500,00?

• Weet je wat zorgtoeslag is en hoe het werkt?

Laat ze zelf een plan maken

Vraag je kind eens een overzicht te maken van inkomsten en uitgaven. Hoeveel houden ze over na vaste lasten? Laat ze zelf uitzoeken welke zorgverzekering bij hen past of hoeveel ze ongeveer kwijt zijn aan bijvoorbeeld streamingsdiensten. Laat ook zien welke kosten jij zelf maakt: hoeveel betaal je maandelijks aan een zorgverzekering? En aan abonnementen? ‘Mijn ouders regelden alles voor mij toen ik achttien werd,’ vertelt Laura Wetser. ‘Ik mocht de zorgtoeslag zelf houden, zodat ik wat extra “inkomsten” had.'

Leer ze slim omgaan met Buy Now, Pay Later

BNPL is niet per se slecht, zolang je weet wat je doet. Leg uit dat het eigenlijk een vorm van lenen is en laat zien hoe je bij dit soort betalingsdiensten makkelijk en snel een schuld kan opbouwen[NS5] . Een goede oefening: laat je kind uitrekenen hoeveel je extra kosten moet betalen als je een betaling mist, en reken het om naar hoeveel broodjes je daarvoor kunt kopen in de kantine.

Bepaal samen hoe je omgaat met de spaarrekening

Heeft je kind een spaarpot vanaf de geboorte? Bespreek samen hoe dat geld het beste gebruikt kan worden. Is het bedoeld voor studie, een rijbewijs, of als buffer? Sommige ouders kiezen ervoor om het bedrag in delen te geven, in plaats van alles in 1 keer. Zo gebeurde het ook bij Laura Wetser. ‘Ik vond het fijn als mijn ouders het spaargeld nog even beheerden. Iemand anders wil misschien liever zelf die controle hebben. Wat je afspreekt, is afhankelijk van jou als ouder én van je kind.’

Stap voor stap financieel zelfstandig

Niet alle ouders kunnen het betalen om hun kind financieel te helpen, maar als het wel kan, is een rustige overgang handig. Bijvoorbeeld:

• Op 18-jarige leeftijd regelt je kind zijn eigen abonnementen en verzekering, maar jij betaalt nog een deel van de huur of studie.

• Na een jaar draagt je kind zelf bij aan vaste lasten.

• Op termijn betaalt je kind alles zelf.

Schakel een Financieel Gezond Coach in

Vind je het moeilijk om dit gesprek te voeren of merk je dat je kind weinig interesse toont? Dan kan een Financieel Gezond Coach van ABN AMRO helpen. Dit is een gratis en laagdrempelige manier om samen inzicht te krijgen in financiële keuzes en toekomstplannen. Een Financieel Gezond Coach weet precies de juiste vragen te stellen en doet dit samen met jou en je kind.