‘Je hoeft niet altijd geld uit te geven om plezier te hebben’

Even een burgertje halen, nieuwe sneakers kopen of naar de bios met vrienden? Dat kan tijdens Stacktember even niet. ‘Het is een tegenhanger van wat we normaal op social media zien,’ vertelt Défano. ‘Iedereen heeft altijd maar nieuwe auto’s, kleding, reizen, bling. Maar dat is niet het enige wat er is. Ik wil jongeren laten zien dat je ook kunt genieten zonder geld over de balk te gooien. Dat je kunt leven op grip, in plaats van op groot.’

Hoe kwam je op het idee om Stacktember te organiseren?

‘Ik begon er ooit in januari mee, gewoon voor mezelf. Maar januari is een rotmaand: mensen hebben net kerst gehad en zitten toch al krap. Dus toen heb ik het naar september verplaatst, en Stacktember genoemd. Dat is nu elk jaar vaste prik. Nu doen al duizenden mensen mee.’

Hoe ziet de challenge er precies uit?

‘Je mag maximaal 50 euro uitgeven aan dingen die je niet nodig hebt. Dus boodschappen, je huur, schoolspullen: dat telt allemaal niet mee. Maar eten buiten de deur, kleding en pretparken wel. De meeste mensen merken pas hoe vaak ze “even iets kopen” als ze het niet meer mogen.’

Wat vinden deelnemers het moeilijkst?

‘Vooral nee zeggen tegen leuke dingen. Dat iemand je meevraagt naar een restaurant of concert, en dat jij moet zeggen: “Nee, ik ben aan het stacken.” Dat vraagt discipline, vooral voor jongeren. Maar vorig jaar zei een tiener: “Ik heb het 20 dagen volgehouden, dat was me zonder jou nooit gelukt.” Dat maakt me trots.

‘Ik zie ook dat veel deelnemers de routines van Stacktember doortrekken naar de rest van het jaar. Ze zijn bijvoorbeeld tijdens Stacktember gestopt met roken en raken nog steeds geen sigaret aan. Of ze waren gewend om voor elk event nieuwe kleding te kopen en zijn daar door Stacktember helemaal mee gestopt. Dat is denk ik de echte kracht van Stacktember: dat je jezelf nieuwe gewoontes aanleert en bewuster met geld omgaat.’

Wat hoop je dat jongeren ervan leren?

‘Dat ze snappen dat je niet altijd geld hoeft uit te geven om plezier te hebben. Maak een wandeling. Ga chillen op het strand. Kook thuis voor je vrienden. Dat is net zo gezellig. En: gebruik de tijd die je overhoudt voor andere dingen, zoals boeken lezen of iets aardigs doen voor een ander. Zo word je de beste versie van jezelf.’

Ben jij altijd al zo bewust met geld bezig geweest?

‘Ja, eigenlijk wel. Mijn opa en oma waren supergoed met geld. Niet omdat ze zoveel verdienden, maar omdat ze goed spaarden. Ze hadden allerlei inkomstenbronnen: ze verkochten eten, ijsjes, je kon zelfs stoelen bij ze huren. Ze hadden hun huis afbetaald en konden dingen doen die ik bij anderen niet zag. Zo besefte ik al vroeg: het gaat er niet om hoeveel je verdient, maar hoeveel je overhoudt. Ik had altijd een buffer en zorgde dat ik nooit onder een bepaald bedrag op mijn betaalrekening kwam.’

Heb je dan nooit een financiële blunder gemaakt?

‘Oh ja, natuurlijk wel. Ik zette ooit 1.000 euro in een cryptomunt. Dat werd 12.000 euro, maar ik haalde niks eruit omdat ik het nog meer wilde laten groeien. En toen was opeens alles verdampt. Ik heb ook wel eens veel te dure schoenen gekocht die ik maar één keer droeg. Maar dat is oké, daar leer je van. Dat vertel ik jongeren ook. Fouten maken hoort erbij.’

Maak jij potjes van je geld?

‘Ja, ik heb er vier: voor mijn dochter, boodschappen, vakantie en een specifiek spaardoel. Ik raad iedereen aan om met potjes te werken. Dat geeft overzicht en rust. Met BUUT is dat gelukkig makkelijk.’

Welke rol speel jij als influencer in het leven van jongeren?

‘Bij mij draait het niet om “kijk wat ik allemaal heb”. Ik probeer juist iets anders mee te geven. Door Stacktember. Door op scholen over geld te praten. Door te laten zien dat je ook zonder al die spullen gewoon gelukkig kunt zijn. Of je nou dertien bent of dertig: minder uitgeven, meer overhouden, daar word je rijker van dan je denkt.’

Tips van Défano: zo ga je slim om met je geld

• Geef je geld niet meteen uit: houd eerst overzicht.

• Schrijf elke maand je inkomsten en uitgaven op.

• Denk creatief: wat kun je doen dat niks kost, maar wel leuk is?

• Maak spaarpotjes voor verschillende doelen.

• Leer beleggen (bijvoorbeeld in ETF’s: gespreide beleggingen met minder risico). Hoe eerder je begint, hoe beter.

• Praat met anderen over geld en uitdagingen: dat maakt het makkelijker.