Drie keer per week patat? Liever niet van mijn geld!

Het begon zo onschuldig. Toen je kind voor het eerst zakgeld kreeg, werden er gummetjes en pennen van gekocht. En vooruit, af en toe een zakje snoep. Afspraken waren niet nodig, want het ging gewoon vanzelf. Had je die toen al moeten maken? ‘Misschien wel, maar raak vooral niet in paniek,’ zegt auteur en spreker Femke Hogema, die is gespecialiseerd in financiële educatie aan kinderen én volwassenen. ‘Het is nooit te laat om afspraken te maken.’

Elke uitgave van je kind kan een aanleiding zijn voor een gesprek. Over hoeveel zakgeld, maar ook over de uitgaven: waar mag je kind het zakgeld wel en niet voor gebruiken? Toch hoef je er niet heel strak in te zitten, vindt Hogema. ‘In principe mag je kind zelf weten waar het zakgeld naartoe gaat, want het is zijn geld. Je kunt altijd proberen je kind proberen bewust te maken van bepaalde uitgaven, maar uiteindelijk is het zijn keuze.’

Tips voor als je kind iets koopt waar je het niet mee eens bent

Dus koopt je kind weer eens iets waar jij het niet mee eens bent? Adem in, adem uit. En hou ook de volgende tips in je achterhoofd:

Tip 1: stap soms uit de ouderrol

Stel je kind koopt een knuffel van 50 euro. Later krijgt hij enorm veel spijt, omdat hij beseft dat hij van hetzelfde geld ook drie knuffels had kunnen kopen. ‘Als moeder doet dat pijn,’ zegt Femke Hogema, ‘maar als financiële opvoeder mag je op zo’n moment juichen. Je kind leert dat hij spijt kan krijgen van ondoordachte uitgaven. Wat een mooie levensles! Zakgeld is leergeld: laat je kind fouten maken. Hoe moeilijk het voor jou ook is om aan te zien.’

Tip 2: maak steeds nieuwe afspraken

Als je kind ouder wordt, krijgt hij andere interesses. Daar horen ook andere uitgaven bij. De afspraken over zakgeld kunnen dus door de tijd heen veranderen. Een goed moment om ze weer eens onder de loep te nemen is als je het zakgeld verhoogt. Bij de meeste kinderen gebeurt dit op of rond hun verjaardag. ‘Mijn tieners krijgen allebei al sinds hun vierde zakgeld,’ zegt Femke Hogema. ‘Elke keer dat hun uitgavenpatroon verandert, gaan we samen om de tafel en pas ik daar het zakgeld op aan. Ik zie het als stapsgewijs groeien: hoe hoger het bedrag wordt, hoe meer ze ervan kunnen kopen en hoe meer verantwoordelijkheid ze krijgen.’

Tip 3: hou de grens in de gaten

Je kind vrijlaten betekent niet dat je dan maar helemaal niet meer oplet. Natuurlijk hou je hem in de gaten en grijp je in als het misgaat. Bijvoorbeeld als je kind schulden opbouwt, verboden uitgaven doet (drugs, wapens, vuurwerk) of voor duizenden euro’s ingame-aankopen doet. ‘Over het algemeen geldt: pick your battles. Maar dingen die gevaarlijk zijn, moet je natuurlijk verbieden,’ zegt Hogema.

Tip 4: verleg de focus van het verbod

Wat ook kan, is dat je de uitgave zelf niet verbiedt, maar wel wat je kind ermee doet. Femke Hogema deed dat toen haar kinderen jonger waren. ‘Ze kochten toen vooral snoep van hun zakgeld. Ze mochten met hun geld hun eigen keuzes maken, maar de regel van “één snoepje per dag” gold nog steeds.’