Waarom gaat zijn zakgeld altijd op aan skins, coins en andere digitale dingen?

Volgens neurowetenschapper Barbara Braams is het puberbrein hier simpelweg niet tegen opgewassen. ‘Game-producenten weten precies waar de zwakke plekken van jongeren zitten,’ zegt ze. ‘Ze spelen in op het beloningssysteem in het brein, dat bij jongeren extra gevoelig is voor prikkels. Alles is ontworpen om je aandacht vast te houden en je geld uit te laten geven.’

Het moet nu

Digitale platforms maken gebruik van psychologische mechanismen als urgentie en schaarste. ‘Koop het nu, anders is het straks weg. Of: als je deze skin hebt, hoor je erbij,’ noemt Braams als voorbeelden.

En het werkt ook nog op volwassenen. Denk aan flitsende aanbiedingen of online veilingen waar je meer betaalt dan iets waard is, puur om te “winnen”. ‘We hebben in de wetenschap heel lang gedacht dat mensen rationeel met geld omgaan,’ zegt Braams. ‘Maar dat klopt niet. Zelfs volwassenen nemen regelmatig onlogische beslissingen over geld.’

Kleine beloning, grote kick

In de kern draait het allemaal om dopamine. ‘Bij een beloning komt dopamine vrij in het brein. Dat geeft een fijn gevoel. En dat gevoel willen jongeren vaker ervaren.’ En hoe sneller de beloning volgt op een actie, bijvoorbeeld op een klik, hoe sterker het effect. Games en apps maken daar dankbaar gebruik van.

Wat kun je als ouder doen?

Volgens Braams kan het goed werken om jongeren hierin te begrenzen. ‘Je kunt het erover hebben, maar het helpt vooral om duidelijke regels te stellen. Bijvoorbeeld: je krijgt een vast bedrag per maand dat je hiervoor mag gebruiken, en op is op. Of: je kunt geen in-app aankopen doen zonder toestemming.’

En misschien wel het belangrijkste: probeer te snappen dat je kind hier gevoelig voor is. ‘De verleidingen zijn zo sterk en zo uitgekiend, dat je eigenlijk niet kunt verwachten dat een puber daar weerstand aan biedt. Dat is geen zwakte, dat is gewoon hoe het brein werkt.’